Kalp damar hastalıkları tüm dünyada en önemli ölüm sebebi olmaya devam etmektedir. Bu nedenle kalp damar hastalıklarının gelişiminin önlenmesi hastalığın tedavisi kadar önemlidir. Hastalığa neden olan faktörlerin erken ve etkin bir şekilde kontrol altına alınması ve bazı temel önlemlerle kalp damar hastalığı riskini en aza indirmeniz mümkün olacaktır
1. Sigarayı Bırakın
Vücudumuzdaki tüm hücrelerimizi olumsuz etkileyen sigara ile kalp damar hastalıkları arasında doğrudan bir ilişki mevcuttur. Sigara damar duvarında kolesterol birikimini kolaylaştırarak ve pıhtılaşmaya yatkınlığı artırarak kanın akışkanlığını bozar ve damar tıkanıklıklarına neden olur. Bunun yanı sıra iyi huylu HDL kolesterolü azaltırken kötü huylu LDL kolesterolün damar duvarındaki zararlı etkisini kolaylaştırır.
Son dönemde yapılan tıbbi çalışmalar daha güvenli olduğuna inanılarak kullanılan elektronik sigaraların içerisindeki kimyasalların da en az sigaranın içindekiler kadar zararlı olduğunu göstermiştir.
2. Düzenli Egzersiz Yapın
Düzenli egzersizin sağlığın en önemli dayanaklarından biri olduğu yüzyıllardır bilinmektedir. Düzenli egzersiz sadece kalp damar sistemimizin değil tüm sistemlerimizin daha verimli çalışmasını sağlar. Öyle ki düzenli yapılan egzersiz uzun vadede kan basıncı normalleşmesine katkıda bulunarak, kalp damar hastalıkları ve inme riskini azaltır.
3. Sağlıklı Beslenin
Sağlıklı bir yaşam için en iyi bilinen maalesef toplumumuzda en az uygulanabilen yöntem diyettir. Diyet deyince akla hemen kilo verdirici yeme alışkanlıkları gelmektedir. Şüphesiz kilo kontrolü çok önemlidir ancak bunu dengeli ve sağlıklı beslenerek yapmak gerekir. Günümüzde en sağlıklı diyet Akdeniz tarzı beslenme olarak görülmektedir.
4. Tuz Tüketimini Azaltın
Dünya Sağlık Örgütü kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, obezite gibi kronik hastalıklardan korunmak için günlük tuz tüketiminin 4-6 gramla sınırlandırılmasını önermektedir.
5. Susuz Kalmayın
Su, vücudumuzun %60’ını oluşturan temel yapı taşıdır. Yapılan çalışmalar su tüketimi az olan kişilerde kalp damar hastalığı riskinin 0.5 kat daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu nedenle günde 1.5-2 litre su tüketimi kalp sağlığınızı korumaya yardımcı olacaktır.
6. Uyku Düzeninize Dikkat Edin
Uyku vücudumuzun en temel dinlenme şeklidir. Kendi yaşam düzeninize uygun olarak belirli bir uyku saati belirleyin ve günde 7-8 saat uyuyun. Uyku öncesi 30-60 dakikalık dönemde uyku kalitenizi bozabilecek uyaranlardan (televizyon, stres, çay, kahve tüketimi gibi) uzak durun.
7. Stresten Uzak Durun
Anlık stresler vücutta bazı hormon seviyelerini aniden yükselterek kalp krizi, ani kan basıncı yükselmesine bağlı inme gibi acil durumlara neden olabildiği gibi; uzun süreli stres maruziyeti kalp yetersizliği, ritim bozuklukları hipertansiyon gibi birçok kalp hastalığı gelişimini tetikleyebilir ya da var olan hastalığın şiddetini artırabilir.
8. Ertelemeyin
Hali hazırda kalp damar hastalığınız varsa doktorunuzun önerdiği kontrolleri mutlaka zamanında yaptırın. Bilinen kalp damar hastalığınız olsun olmasın eğer kalple ilişkili olabilecek özellikle yeni başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı gibi şikayetleriniz varsa zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun. Hiçbir şikayetiniz olmasa bile 40 yaşından itibaren kalp kontrolüne başlanmalı, tetkik sonuçlarına göre de kontrol sıklığı belirlenmelidir.
9. Skorunuzu (SCORE) Hesaplayın
SCORE 2 (Systematic Coronary Risk Evaluation 2) risk hesaplama sistemi bilinen kalp damar hastalığı ve şeker hastalığı olmayan 40-70 yaş arası bireylerde 10 yıllık kalp damar hastalığı riskini gösteren bir skorlama sistemidir. Yetmiş yaş üzeri bireylerde de SCORE2 –OP adlı bir skorlama sistemi kullanılması önerilmektedir. Yaş, cinsiyet, kolesterol seviyesi, kan basıncı, sigara içiciliği ve yaşadığınız bölgeye göre belirlenen değerle 10 yıllık kalp damar hastalığı riskinizi hesaplayabilir ve bu riski azaltmak için uygulanabilecek ilaç ve ilaç dışı tedbirleri doktorunuzla belirleyebilirsiniz.
10. İlaçlarınızı Aksatmayın
Tedavi uyumsuzluğu tüm dünyada tedavi başarısını etkileyen en önemli sebeplerden biridir. İlaç bırakma nedenleri farklılık gösterebilir. Her ilacın belli ölçüde yan etki yapabileceği unutulmamalıdır önemli olan bu yan etkiler hakkında bilgi sahibi olmak ve olası bir yan etki geliştiği düşünüldüğünde doktorunuzla bu durumu paylaşarak gerekli ilaç değişikliğine gitmek olmalıdır.